Motosiklet Fuarı ertesi güzel bir gün yakaladım. Bu güzel günü Sultan
Ahmet'te değerlendirmeye kaar verdim. Sultan Ahmet Doğu Roma
imparatorluğu döneminden bu yana özel konumu olan bir bölge. Roma
İmparatorluğu döneminde hipodrum olan bu alan çevresinde birbirinden
değerli eserler var. Bunlardan bir tanesi Dikilitaş'tır.
Aslında burada iki tane Dikilitaş var fakat biz Mısır Karnak tapınağından getirilen Dikilitaş'tan bahsedeceğiz.
Dikilitaş Mısırdaki Karnak tapınağından getirilmiştir. Karnak tapınağı
Dünyanın en geniş tapınağıdır. Tek bir yerleşkede bir çok tapınak
bulunmaktadır.
7. Pilonun güneyine Güçlü Mısır Firavunu III.Tuhtmosis tarafından kendi
adına diktirilmiştir. Bu taşta dikilitaşta, kendisinin Tanrı Ra
tarafından seçildiğinden ve kazandığı zaferlerden bahseder. Dikilitaş
kırmızı Asvan granitinden yapılmıştı. Orjinal Boyutu 30 mt olan taş
taşınırken ve dikilirken verdiği zaiyatla 19 mt civarında kalmıştır.
Orjinal ağırlığı 380 ton olan taşın bugün ağılığının 200 > ton
civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Taşın etrafında Hiyografi ile yazanları aktaralım. :
Kuzeybatı cephesi:
“18. sülaleden Yukari ve Asagi Mısır’ın sahibi 3. Tutmosis, Tanrı Amon’a
kurbanını sunduktan sonra Horus’un yardımıyla bütün denizleri ve
nehirleri hükmü altına alarak hükümdarlığının otuzuncu yılı bayramında
bu sütunu daha nice zamanların getireceği bayramlar için yaptırdı ve
dikti.”
Kuzey cephesi:
“Gizli ve kutsal ismin her tecellisine mazhar olan tanrı Amon’a
kurbanını büyük bir acz içinde sunduktan sonra, ondan yardımlar
dilenerek güneyin dostu, dinin nuru iki tacın (Aşağı ve Yukarı Mısır)
sahibi, kudretli hükümdar ülkesinin sınırlarını Mezopotamya’ya kadar
götürmeye azmetti.”
Güneydoğu cephesi:
“Güneşin doğduğu sırada sahip olduğu altın renkleri dünyaya yayan
Horus’un verdiği kuvveti, serveti, kuvvetli sevgi, saygıyı taşıyan ve
Aşağı ve Yukarı Mısır’ın tacına sahip olan ve bizzat Güneş tarafından
seçilmiş olan firavun, bu eseri babası Ra için yaptırdı.”
Güney Cephesi:
“Tanrı Horus’un lütfuna mazhar olan ve Güneş’in oğlu unvanını taşıyan
Aşağı ve Yukarı Mısır’ın hükümdarı olan firavun, kudret ve adaletle
bütün ufuklara nur saçtı. Ordusunun önüne geçti. Akdeniz’de dolaştı,
bütün dünyayı mağlup etti. Sınırlarını Naharin’e kadar yaydı.
Mezopotamya’ya azimle gitti, büyük savaşlar yaptı.
Dikilitaş ilk olarak Bizans İmparatoru Constantinus’un dikkatini çekmiş
ve Mısırlılara bir mektup yazarak bu taşın kendisine gönderilmesini
istemiş:
“Gemileriniz Karadeniz’e çıkarken sizleri cömertçe karşılayan ve
beslenmesine yardımcı olduğunuz bu şehrin güzelleşmesine katkınız olması
için bu yekpare taşı yollamanız yerinde olur.”
İstanbul’a ne zaman gönderildiği tam olarak bilinmiyor. Bilinen, taşın
kente geldikten sonra uzun süre yerde yatması. İmparator Thedosius başa
geçtikten sonra bu dikilitaş’ı hatırlamış. Birçok zafer kazanan
imparator, belki bu zaferlerini anlatması için Mısır krallarının yaptığı
gibi bir dikilitaş dikmek istiyordu. Kadırga limanından hipodroma kadar
olan mesafede özel bir yol hazırlatılarak taşın bugünkü yerine
taşınması üç gün, burada bir kaide üzerine dikilmesiyse 32 gün sürmüştü.
Belki bu sırada belki de daha önce taşınırken alt kısmındaki
hiyerogliflerden biri zarar gördü.
Taş, 390 yıllarında Bizans İmparatoru Theodosius’un emriyle Hipodrom’a
dikildi. Kaidedeki kabartmalar üzerinde I. Theodosius, oğulları, karısı,
Arkedios, Honorios ile İmparator II. Valantinianos görülür. Ayrıca
Hipodrom sahneleri ve anıtın dikilişini gösteren tasvirler de vardır.
Dikilitaşın kaidesinde yer alan yazılarsa Doğu Roma İmparatorluğunda adet olduğu üzere Grekçe ve Latince yazılmış.
Grekçe yazı bir anlatıcı ağzından şöyle diyor
« Devamlı bir suretle yerde duran bu taşı dikme cesaretini İmparator
Theodosius gösterdi ve yardımına Proclus çağrıldı. Bu şekilde otuz iki
günde yerine dikildi. »
Latince metinse taşın ağzından yazılmış
« Önceleri direnmiştim; fakat yüce efendimizin emirlerine itaat ederek,
yenilen tiranlar üzerinde zafer çelengini taşımam gerekti. Her şey
Theodosius ve onun kesintisiz sülalesine boyun eğiyor. Bana da galip
geldiler ve reis Proclus’un idaresi altında otuz günde yükselmeye mecbur
oldum. »
çemberle çevrili alanın toprak boyu eskideki toprağın boyudur.
Eğer Dikilitaş ve çevresini yakından görmek isterseniz 3D görüntü dosyasını ekledim. Bilgisayarınızda izleyebilirisiniz.
Dikilitaş ve çevresi 3 Boyut görüntü
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder